مالیات بر خودرو

مقدمه

مالیات یکی از اساسی‌ترین روش‎‌های کسب درآمد دولت است. مالیات نوعی هزینه اجباری است که به جهت تامین مالی مخارج گوناگون کشور اخذ می‌گردد. هر فردی قطعا در طول زندگی خود با اصطلاحاتی از قبیل مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر سکه، مالیات بر ارث، حقوق و عوارض گمرک، مالیات بر درآمد و... را شنیده باشید. مالیات بر دارایی یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که در آن شهروندان موظف‌اند (معمولا به‌طور سالانه) درصد معینی از ارزش دارایی‌شان را به دولت بپردازند.

مالیات بر خودرو نیز یکی از انواع همان مالیات بر دارایی به‌حساب می‌آید. قوانین مالیاتی عموما سرشارند از جزئیات فراوان و گیج‌کننده، اما نقطه مشترک تمامی مالیات‌های گوناگون این است که شهروندان در صورت فرار از پرداخت یا مقاومت در برابر پرداخت آن با مشکلات جدی و جریمه‌های سنگینی مواجه خواهند شد.

مالیات بر خودرو

مالیات خودرو، نوعی از مالیات بوده که به موجب آن، مالکین خودروهای با ارزش، باید درصد خاصی از ارزش ماشین خود را به عنوان مالیات اتوموبیل به دولت بپردازند. نحوه محاسبه میزان این مالیات نیز در جدول و لیست میزان مالیات ماشین، در قانون بودجه هر سال معین می شود.

انواع خودروی سواری و وانت دو اتاق (كابين) دارای شماره انتظامی شخصی در اختيار مالكان اعم از اشخاص حقيقی و حقوقی كه قيمت روز خودروی آن ها بيش از سی ميليارد (30,000,000,000) ريال است نسبت به مازاد بر اين مبلغ مشمول ماليات سالانه خودرو به نرخ يك درصد (1%) می شوند.

بنابراین، در تعریف مالیات بر خودرو می توان گفت، مالیات بر ماشین، نوعی از مالیات مستقیم بوده که به موجب آن، مالکین خودروهای با ارزش بیشتر از سه میلیارد و پانصد میلیون تومان، موظف هستند تا سالانه، به میزان یک درصد مازاد بر سه میلیارد و 500 میلیون تومان را به عنوان مالیات به دولت بپردازند و سپس مفاصا حساب مالیاتی خودرو را از طریق سامانه expcar.tax.gov.ir، دریافت کنند؛ اعم از اینکه ارزش مذکور، مربوط به یک خودرو یا مجموع خودروهای تحت تملک آن مالکین باشد.

مهلت پرداخت مالیات بر خودرو نظیر مالیات وانت پیکان، در سال گذشته تا پایان بهمن ماه بوده و طبق قانون بودجه، سازمان امور مالیاتی کشور موظف بوده است، حداکثر تا پایان فروردین ماه، نسبت به شناسایی و معرفی مالکین خودروهای مشمول این قانون اقدام نماید و مراتب را به اطلاع آن ها برساند. اشخاص متقاضی نیز می توانستند برای پرداخت پرداخت مالیات خودرو به سامانه دریافت مالیات نقل و انتقال خودرو مراجعه نمایند.

مشمولین مالیات خودرو

اگر بخواهیم مسئله مالیات خودرو را کمی برایتان باز کنیم باید اینطور بگوییم که عنوان اصلی این مالیات، “مالیات بر خودروهای خاص” یا “مالیات بر خودروهای لوکس” می‌باشد. شاید پیش‌تر هم خبرهایی از قوانین “مالیات بر خودروهای لوکس” در تلویزیون، رادیو یا شبکه‌های اجتماعی شنیده باشید و با این استنباط که مالک خودروی لوکسی نیستید، خیالتان از بابت مالیات خودرو راحت شده باشد؛ اما اصل شرایط و جزئیات این قانون کمی با نامش متفاوت است.

در واقع اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم این تعریف قانون از خودروی لوکس است که با تعریف شما از آن تفاوت دارد. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ اعلام شد هر خودرویی که ارزش آن بیش از ۱ میلیارد تومان باشد جزو دسته خودروهای لوکس به‌شمار می‌رود. حال در لایحه بودجه این مبلغ به ۳ میلیارد تومان افزایش یافته است. 

• مالیات بر خودرو بر اساس قیمت خودرو در سال جاری

نکته‌ای که باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید این است که ممکن است ارزش خودرو شما در سال 1401 کمتر از ۱ میلیارد بوده و خارج از زمره خودروهای لوکس به‌حساب می‌آمده، اما حال با توجه به افزایش قیمت شدید خودرو در یک سال اخیر، همان خودرو ارزشی بیش از ۳ میلیارد پیدا کرده باشد و مشمول قوانین مالیات بر خودروهای لوکس بشود. بنابراین قاعدتا نحوه محاسبه مالیات خودرو مبتنی بر قیمت خودرو شما در سال جاری، و نه قیمت خرید می‌باشد.

• مالیات بر خودرو بر اساس مجموع ارزش ماشین‌های تحت تملک

نکته دیگری درباره مشمولین مالیات خودرو وجود دارد که دانستنش بسیار حیاتیست آن است که در محاسبه مالیات خودرو، مجموع ماشین‌های تحت تملک فرد نیز مورد حسابرسی قرار می‌گیرند. اجازه دهید کمی شفاف‌تر صحبت کنیم. اگر فردی صاحب یک خودرو به ارزش ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون و خودروی دیگری به ارزش ۱ میلیارد و ۶۲۰ میلیون تومان باشد، مشمول پرداخت مالیات خودرو خواهد شد؛ چرا که مجموع ارزش خودروهای تحت تملک او به ۳ میلیارد تومان خواهد رسید. 

این نکته به همین‌جا ختم نمی‌شود. اگر ماشینی برای فرزند زیر ۱۸ سال خود خریداری کرده باشید و حتی آن را به نام او سند زده باشید، باز هم ماشین مذکور مورد حسابرسی قرار گرفته و مبلغ آن به مجموع ارزش ماشین‌هایی که به نام خودتان هستند افزوده می‌شود. بنابراین توجه داشته باشید که “مجموع ارزش ماشین‌های تحت تملک” شما شامل ارزش ماشین فرزندانی که کفالت آن‌ها را بر عهده دارید می‌باشد. حال که دریافتیم چه کسانی مشمول مالیات خودرو در سال ۱۴۰۲ می‌باشند، بیایید ببینیم نحوه محاسبه مالیات خودرو در سال ۱۴۰۲ به چه شکل است.

مالیات بر عایدی سرمایه خودرو

مالیات بر عایدی سرمایه خودرو همان‌طور که از نامش پیداست در زمره مالیات‌های عایدی بر سرمایه قرار می‌گیرد. پیش‌تر دیدیم که پرداخت سالیانه مالیات خودرو برای مشمولین الزامی می‌باشد، اما مالیات‌ عایدی بر سرمایه تنها هنگام خرید و فروش خودرو لحاظ می‌شود. فردی ممکن است بنا به مشکلات اقتصادی، انتقال سرمایه یا هر دلیل مالی دیگر به فروش فوری ماشین خود اقدام کند، اما از آنجا که آگاهی‌ای نسبت به قوانین مالیاتی نداشته است با بدهی‌ و جریمه‌های مالیاتی‌ای مواجه شود که برنامه‌هایش را کاملا به هم بریزد. 

ولی آیا فکر می‌کنید مالیات سالانه خودرو تنها مشکلیست که با آن مواجه خواهد شد؟ خیر! مالیات بر عایدی سرمایه خودرو، هزینه دیگریست که ممکن است لازم باشد هنگام معامله متقبل بشود. یک تفاوت دیگر مالیات بر عایدی سرمایه خودرو این است که بر خلاف مالیات خودرو، ارتباطی با ارزش خودرو ندارد.

مالیات بر عایدی سرمایه طبق مدت تملک خودرو توسط فرد محاسبه می‌گردد. البته لازم به ذکر است این مالیات برای تمامی خودروها اعمال نخواهد شد و تنها مربوط به خودروهاییست که از “سامانه یکپارچه‌” (خرید از کارخانه از طریق قرعه‌کشی) خریداری شده باشند. هدف اصلی قانون مالیات بر عایدی سرمایه خودرو، مبارزه با پولشویی و سوداگری می‌باشد، از همین جهت است که تنها خودروهای خریداری شده از سامانه یکپارچه را هدف گرفته است.

مالیات بر عایدی سرمایه خودرو بر اساس مدت زمانیست که خودرو تحت تملک فرد بوده است. این نرخ از ۳۰ درصد الی ۱۰ درصد متغیر است. شیوه محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه خودرو را در جدول زیر برایتان شرح داده‌ایم:

سخن پایانی

مالیات یکی از مباحثی است که به سبب جزئیات گوناگونی که دارد می‌تواند برای اکثر افراد جامعه گیج‌کننده و بعضا دردسرساز باشد. بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از خسارات مالی سنگین و تقبل جریمه‌های گزاف، آشنایی و یادگیری قوانین مالیاتیست. 

ما در این مقاله سعی داشتیم که قوانین مالیاتی خودرو را به زبان ساده برایتان شرح دهیم تا دیگر تمامی شهروندان هرآنچه لازم است درباره مالیات ماشین‌شان بدانند را از بر باشند. 

آخرین توصیه ما به شما این است که اگر خودرو شما مشمول قانون پرداخت مالیات است، (هرچند سخت) در پرداخت به‌موقع آن کوشا باشید و اگر هم خودروتان شامل قوانین مالیاتی نیست، همواره پیگیر اخبار مالیاتی باشید و در صورت لزوم، قیمت روز خودرو خود را زیر نظر داشته باشید. امیدواریم که با رعایت قوانین مالیات خودرو در سال جاری، از پرداخت جریمه‌های مالیاتی فارغ باشید.