آشنایی با مراحل و فرآیند اعتراض به مالیات

منظور از اعتراض به مالیات

مالیات های در نظر گرفته شده برای مودیان به دو بخش مالیات مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی می شوند. مالیات مستقیم درصدی از میزان دارایی و درآمد افراد می باشد که به طور مستقیم اخذ می گردد. مالیات غیر مستقیم نیز همانطور که از نامش پیداست به صورت غیر مستقیم و نامحسوس روی قیمت کالا و یا خدمات لحاظ می گردد. اخذ مالیات در نوع مالیات های مستقیم به دو صورت خود اظهاری و علی الراس انجام می گردد. این روش ها به شرح زیر می باشند.

• خوداظهاری: در این روش مودی باید در مهلت قانونی نسبت به ارسال اظهارنامه مالیاتی خود اقدام نماید. مامور مالیات در اداره مربوطه پس از ارزیابی و بررسی اطلاعات اظهارنامه، مالیات سالانه مودی را تعیین می نماید. میزان مالیات در قالب برگه تشخیص مالیاتی به مودی ابلاغ می گردد. در روش خود اظهاری پس از صدور برگه تشخیص مالیاتی و ابلاغ آن به مودی، او می تواند در مهلت تعیین شده اعتراض به مالیات خود را اعلام نماید.
• علی الراس: در این روش نیز مامور مالیاتی به دلایلی مانند عدم ارسال به موقع اظهارنامه مالیاتی، عدم اعتبار اسناد و یا نقص مدارک، مالیات تعیین نماید. به همین دلیل است که ارسال به موقع اظهارنامه و همچنین صحت و تکمیل مدارک و اسناد از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

با توجه به نوع مالیات ها و شرایط آن ها باید گفت که اعتراض به مالیات مربوط به مالیات های مستقیم بوده و در روش خود اظهاری کاربرد دارد. در این روش مودی باید پس از صدور برگه تشخیص مالیاتی و تعیین مالیات نهایی، در مهلت مشخص برای اعلام اعتراض خود اقدام نماید.

مراحل اعتراض به مالیات

برای ثبت اعتراض به مالیات باید در ابتدا با مراحل آن آشنایی پیدا کنید، تا احتمال هرگونه اشتباه را به صفر برسانید. اولین مرحله از اعتراض مالیاتی ورود به سامانه و ثبت درخواست است. برای این کار باید وارد سامانه مالیاتی شد و گزینه مربوط به اعتراض مالیاتی را انتخاب نمود. پس از ورود به سامانه tax.gov.ir می توانید اعتراض خود را ثبت نمایید. برای این کار در ابتدا ثبت نام خود را در سامانه مالیاتی انجام دهید و نام کاربری و رمز عبور دریافت کنید. سپس وارد سایت شوید و اظهارنامه و سایر مدارک و اسناد مربوطه را بارگذاری کنید و در نهایت روی گزینه تایید کلیک کنید.

زمانی که درخواست اعتراض به مالیات را ثبت می کنید، نتیجه به شما اطلاع داده می شود، سپس می توانید برای انجام روند کار و تعیین مالیات درست به اداره امور مالیاتی مراجعه نمایید. به طور کلی مراحل اعتراض مالیاتی به شرح زیر می باشند.

• در مرحله اول باید پس از تعیین مالیات توسط مامور مالیاتی، اعتراض به مالیات را از طریق سامانه ثبت نمایید.
• سپس به مدت ۳۰ روز بعد از دریافت ابلاغیه زمان دارید که به اداره مالیات رفته و برگه تشخیص مالیاتی را به همراه اعتراض خود ارائه دهید.
• پس از آن هیات حل اختلاف به پرونده شما رسیدگی خواهند کرد. این هیئت از چند نفر متخصص تشکیل شده است. در صورتی که اعتراض وارد نباشد، به شما اطلاع داده می شود. در صورتی که به رای صادره اعتراض داشته باشید، مجدد ۲۰ روز زمان دارید که برای تجدید نظر اقدام کنید. برای تجدید نظر نیز پرونده شما توسط شورای عالی بررسی می گردد. شورای عالی دارای ۵ عضو اصلی و ۸ عضو علی البدل می باشد. برای تصمیم گیری نیز جلسه ای تشکیل می گردد که باید حداقل بیشتر از نصف اعضا (حداقل دو سوم) در آن حضور داشته باشند.
• اگر اعتراض شما پذیرفته شود نیز نتیجه به شما اطلاع داده می شود. پس از آن مامور مالیات با بررسی اظهارنامه و پرونده مالیاتی شما، میزان مالیات اصلاح شده را تعیین خواهد کرد.

مهلت اعتراض به مالیات

همانطور که پیش تر به آن اشاره شد، اعتراض به مالیات باید در یک بازه زمانی مشخص انجام شود. معمولا مهلت اعتراض به مالیات ۳۰ روز پس از تعیین میزان مالیات و ابلاغ آن به مودیان می باشد. از طرفی مودیان مالیاتی می توانند در مراحل مختلف بررسی و رسیدگی به پرونده خود نیز برای اعتراض اقدام نمایند. با این وجود بهتر است بدانید که مهلت اعتراض به مالیات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. بنابراین در صورتی که خارج از این بازه زمانی برای اعتراض اقدام نمایید، به درخواست شما رسیدگی نخواهد شد.

مهلت اعتراض به مالیات در مرحله اول ۳۰ روز در نظر گرفته شده است. بنابراین پس از ابلاغ برگه تشخیص مالیاتی به مودی، او می تواند طی بازه زمانی ۳۰ روزه برای اعتراض اقدام کند. در مرحله بدوی و برای رسیدگی توسط هیات حل اختلاف نیز مودیان ۲۰ روز زمان دارند تا اعتراض خود را ثبت نمایند. در صورتی که مودیان تمایل به بررسی پرونده توسط هیات تجدید نظر را داشته باشند نیز به مدت ۲۰ روز مهلت دارند.

نکته: در صورتی که اعتراض به مالیات توسط شورای عالی مالیات رد شود، مودیان دیگر قادر به اعتراض نیستند. بنابراین مالیات تعیین شده، به عنوان مالیات نهایی ثبت می گردد و مودیان موظف به پرداخت آن هستند.

نکته: در حال حاضر این مهلت زمانی مطابق با سال گذشته می باشد و فعلا تغییری در مهلت اعتراض به مالیات ایجاد نشده است. با این وجود در صورت تغییر این مهلت زمانی، اداره امور مالیاتی به سرعت آن را اعلام خواهد کرد.

تمدید مهلت اعتراض به مالیات

رعایت مهلت اعتراض به مالیات از اهمیت بالایی برخوردار بوده و همین موضوع می تواند منجر به نگرانی مودیان شود. بسیاری از مودیان از مهلت دقیق اعتراض مالیاتی بی اطلاع هستند و برخی دیگر فکر می کنند که این مهلت نیز مانند بسیاری از کارهای اداری قابل تمدید است. در گذشته به دلیل بیماری کرونا، مهلت اعتراض مالیاتی توسط دولت تمدید شد. به همین دلیل مودیان می خواهند بدانند که آیا باز هم امکان تمدید این مهلت وجود دارد یا خیر؟

در سال های کرونایی که به منظور پیشگیری از تجمع و شیوع بیماری، دولت تصمیم به تمدید مهلت اعتراض به مالیات گرفت. پیش از این دوران مهلت اعتراض مالیاتی تمدید نشده بود و با کاهش محدودیت ها نیز مهلت اعتراض تمدید نشد. بنابراین در حال حاضر قانون و یا دستوری برای تمدید این مهلت وجود ندارد. به همین دلیل مودیان باید در بازه زمانی تعیین شده برای ثبت اعتراض خود اقدام نمایند. در غیر این صورت اعتراض آن ها قابل قبول نیست و به آن رسیدگی نمی شود. در صورتی که برای تمدید مهلت اعتراض مالیاتی تصمیم گیری شود، اداره امور مالیاتی آن را به مودیان اطلاع خواهد داد.

نحوه اعتراض به مالیات

بر اساس قوانین و مقررات اداره امور مالیاتی برای ثبت اعتراض به مالیات در ابتدا باید وارد سایت اداره امور مالیاتی شد. برای این کار در ابتدا سایت tax.gov.ir را جستجو کنید و وارد سامانه اعتراض مالیاتی شوید. اسناد و اظهارنامه مالیاتی خود را مورد ارزیابی و بررسی مجدد قرار دهید. سپس روی قسمت شکایات و اعتراضات (قرار گرفته در سمت راست صفحه) کلیک کنید.

در این مرحله باید روی گزینه ممیز کل کلیک نمایید و اعتراض خود را وارد کنید. توجه داشته باشید که در صورت ابلاغ ممیز کل، باید برای بررسی مجدد اعتراض روی دکمه هیات حل اختلاف کلیک نمایید. در این صورت مجدد درخواست شما توسط هیات حل اختلاف مورد بررسی قرار می گیرد. با انتخاب این گزینه ها صفحه جدیدی باز می شود که فرم مورد نظر جهت ثبت درخواست شما را نشان می دهد. در این قسمت باید کد برگه تشخیص مالیاتی مربوط به خود را وارد نمایید. می توانید از طریق کلید جستجو نیز به این شماره دسترسی پیدا کنید.

در ادامه با وارد کردن کد برگه، اطلاعات مربوط به آن به طور کامل نمایش داده می شود. در کادر پیش رو باید اطلاعات مربوط به درخواست اعتراض به مالیات را وارد کنید. این اطلاعات شامل نوع مرجع صادرکننده، نوع مودی، علت اعتراض و … می شود. در نهایت پس از تکمیل اطلاعات باید پایه درآمد خود را که مشمول به پرداخت مالیات می شود را وارد نمایید. در ادامه نیز با کلیک روی تایید نهایی می توانید روند ثبت اعتراض خود را به پایان برسانید. در این مرحله درخواست شما برای مرجع مربوطه ارسال شده و توسط آن مورد بررسی قرار می گیرد.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

از رایج ترین سوالاتی که در رابطه با اعتراض به مالیات پرسیده می شود، این است که آیا برای اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی باید شرایط خاصی را لحاظ نمود؟

در جواب باید گفت که رعایت مهلت و نحوه اعتراض به مالیات از اصول اولیه ثبت اعتراض و رسیدگی به آن است. بنابراین پس از ابلاغ برگه تشخیص مالیاتی، مودیان تنها ۳۰ روز زمان دارند تا نسبت به آن اعتراض نمایند. فراموش نکنید که ۳۰ روز مهلت اعتراض از تاریخ صدور برگه تشخیص مالیاتی در نظر گرفته می شود. بنابراین بهتر است تاریخ صدور را به دقت مورد بررسی قرار دهید. ممیز کل مالیاتی اعتراض در این مرحله را ارزیابی می نماید. اگر به اطلاعات بیشتری در زمینه مهلت و نحوه اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی نیاز دارید، می توانید با مشاوران پارسا حساب ایرانیان تماس بگیرید. مشاوران این مجموعه به طور کاملا دقیق و شفاف شما را در این زمینه راهنمایی خواهند کرد.

نکات مهم اعتراض به مالیات

در ماده ۲۳۸ در قانون مالیات ها شرایط مشخصی برای اعتراض به مالیات تعریف شده اند. بنابراین مودیان باید پیش از اقدام برای اعتراض این شرایط را مورد بررسی قرار دهند و نسبت به آن ها آگاه باشند. این شرایط عبارتند از:

• مودیان باید اعتراض خود را نسبت به برگه تشخیص مالیاتی به صورت کتبی اعلام نمایند.
• از طرفی اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی باید حداکثر یک ماه پس از صدور برگه مالیات به اداره مالیات گزارش داده شود. در صورتی که مودیان طی این مهلت برای اعلام اعتراض خود اقدام نکنند، مالیات تعیین شده قطعی تلقی می گردد و مودیان دیگر قادر به اعتراض نخواهند بود. از طرفی ممکن است فرم اظهارنامه اخطار قانونی دریافت کرده و مودی تحت عنوان شاکی ضمنی معرفی شود. در این صورت پرونده مالیاتی او به هیات حل اختلاف ارجاع داده می شود و توسط آن ها مورد بررسی قرار می گیرد.

تبصره: اگر مودیان نسبت به برگه تشخیص مالیاتی مطلع باشند و نسبت به فرم اعتراض داشته باشند، به مرجع حل اختلاف ارجاع داده می شوند. ختم پرونده و عدم ارجاع آن به هیات حل اختلاف نیز به واسطه ارسال نامه انطباق به همراه فرم تشخیص مالیات اعلام می گردد.

•  اگر مودیان با ممیز کل مالیاتی مواقع باشند و دیگر اعتراضی نسبت به مالیات تعیین شده نداشته باشند، باید حداکثر تا ۳۰ روز نسبت به پرداخت مالیات اقدام نمایند. این موضوع نشان می دهد که پرونده اعتراض مختومه شده و دیگر پروسه رسیدگی به اعتراض انجام نمی شود.
• نکته دیگری که در رابطه با اعتراض به مالیات وجود دارد این است که تمام مودیان می توانند نسبت به مالیات خود اعتراض نمایند. برای ثبت اعتراض نیز می توان به دو روش ارسال اظهارنامه و یا ثبت مستقیم اعتراض اقدام نمود. مودیانی که مشمول پرداخت مالیات های مستقیم هستند، می توانند از روش ثبت مستقیم برای اعلام اعتراض خود استفاده نمایند. برای این کار نیز باید وارد سامانه شوند و مراحل ثبت اعتراض را طی کنند (در نحوه ثبت اعتراض به مالیات توضیح داده شد). از طرفی مودیان مالیات های غیر مستقیم نیز می توانند با ورود به سامانه و ارسال اظهارنامه مالیاتی مربوطه، اعتراض خود را ثبت نمایند.
• یکی دیگر از نکات بسیار کلیدی در رابطه با اعتراض به مالیات نحوه ابلاغ برگه تشخیص مالیاتی می باشد. همانطور که گفته شد مودیان پس از ابلاغ برگه مالیاتی به مدت ۳۰ روز زمان دارند تا نسبت به ثبت اعتراض خود اقدام کنند. در صورت که برگه تشخیص به نشانی تایید شده توسط مودیان ارسال شود و به دلیل عدم حضور مودیان برگشت بخورد، مامور ابلاغ وظیفه دارد آن را به دبیرخانه هیات ها ارسال نماید. در صورتی که مودیان پس از گذشت ۳۰ روز از صدور برگه تشخیص، هنوز ابلاغیه را دریافت نکرده باشند، ابلاغ به شکل قانونی انجام می گردد. در نتیجه حتی اگر مودیان اعتراضی را ثبت نکنند هم پرونده به هیات حل اختلاف فرستاده می شود.

روش های مختلفی برای ابلاغ برگه های مالیاتی وجود دارند که مودیان می توانند از طریق آن ها ابلاغیه خود را دریافت نمایند. این روش ها به شرح زیر می باشند.

• ابلاغ توسط مامور: بر اساس ماده ۲۰۳ در قانون مالیات مستقیم، اوراق توسط مامور مالیاتی ابلاغ می گردد. این نوع ابلاغ معمولا زمانی انجام می شود که هنگام ارائه برگه های مالیاتی به امضای مودیان یا نماینده قانونی آن ها نیاز باشد.
• ابلاغ توسط مامور پست: با توجه به ماده ۲ در قانون ۲۹۳، امور مالیاتی می تواند از پست سفارشی برای ابلاغ برگه های مالیاتی استفاده نماید.
• روزنامه کثیرالانتشار: ابلاغ برگه های مالیاتی در روزنامه کثیرالانتشار زمانی اتفاق می افتد که نتوانند به مودی مالیاتی دسترسی پیدا کنند. در این صورت یک آگهی در روزنامه منتشر می شود تا مودی نسبت به ابلاغ برگه مالیاتی مطلع شود.

سخن پایانی

به طور کلی باید گفت که تمامی مودیان حق اعتراض به مالیات را دارند. البته نباید فراموش کرد که اعتراض باید در مهلت تعیین شده انجام شود. از طرفی روند اعتراض شامل مراحل مشخصی بوده و باید شرایط لازم برای ثبت اعتراض را مد نظر قرار داد. به همین منظور بهتر است برای ثبت اظهارنامه مالیاتی و فرایند اعتراض مالیاتی از مشاوران حقوقی و مالیاتی متخصص و مجرب کمک بگیرید.