آشنایی با مالیات بر ارزش افزوده طلا

مالیات طلا چیست؟

همه ما می‌ دانیم که امروزه مالیات به ۲ دسته کلی تقسیم می شود. اولین مورد، مالیات مستقیم است و نمونه آن، مالیات بر درآمد می باشد. دومین مورد، مالیات غیر مستقیم است که فروشندگان کالا و خدمات، آن را از مشتری نهایی دریافت کرده و به خزانه دولت واریز می نمایند. مالیات طلا از نوع دوم یعنی مالیات غیر مستقیم محسوب می شود. این نوع مالیات، هزینه ای است که به فروش طلا مرتبط می باشد. در کل ۳ دسته بندی کلی برای مالیات طلا وجود دارند که عبارتند از:

• مالیات بر عملکرد طلا فروشان؛
• مالیات بر عایدی سرمایه طلا؛
• مالیات بر ارزش افزوده طلا.

تمام این موارد در قسمت جلوتر کامل توضیح داده می شوند. مورد سوم بیشتر ملموس است؛ چراکه هر زمان برای خرید طلا اقدام می کنید، باید آن را پرداخت کنید. اگر شما هم تاکنون طلایی تهیه کرده باشید، حتما از فرمول آن آگاهی دارید. تعرفه کلی خرید طلا برابر است با قیمت خود طلا، اجرتی که برای ساخت آن دریافت می شود، سود فروشنده و نیز مالیات. در صورتی که ملحقاتی نیز برای طلا وجود داشته باشند، هزینه ای نیز بابت آنها دریافت خواهند شد.

• نکته1: بسیاری از افراد و خریداران طلا فکر می کنند مالیات درج شده در فرمول، مالیات مربوط به خود فروشنده یا مالیات عملکرد وی است. این درست نیست و باید بدانید که مالیات تعلق گرفته، همان مالیات بر ارزش افزوده می باشد. این هزینه توسط فروشنده از مشتری دریافت و در پایان هر ماه به حساب دولت واریز می گردد.
• نکته2: توجه کنید که قیمت نهایی مالیات بر ارزش افزوده از اعمال ضریب آن بر سود فروش طلا و نیز اجرت ساخت بدست می آید. این فرمول به همراه یک مثال در انتهای مقاله توضیح داده شده است.
• نکته3: یک ماده قانونی مهم برای مالیات طلا وجود دارد که مصوب ۰۲/۰۳/۱۴۰۰ می باشد. این قانون، ماده ۲۶ مقررات دائمی ارزش افزوده است. در این ماده شاهد تعریف نرخ مالیات و عوارض برخی کالاها اعم از طلا هستیم. بنابر این قانون، اصل خود طلا، جواهر و پلاتین در مصنوعات ساخته شده از فلزات مزبور، معاف از مالیات و نیز عوارض هستند. همچنین بنابر ماده ۲ بند ب این قانون، مالیات و عوارض صرفا بر اجرت ساخت، حق العمل و سود به میزان ۹% مجموعه آنها اعمال می شود.

میزان مالیات طلا

در قسمت قبل، ۳ دسته بندی کلی را برای مالیات طلا بیان کردیم. هرکدام از این موارد دارای مقادیر خاصی هستند که باید به آنها توجه شود. در کل برای محاسبه میزان مالیات طلا، ضرایبی قرار داده شده اند که به شرح زیر هستند:

• مالیات بر عایدی سرمایه طلا که مقدار آن از ۰ الی ۳۰ درصد است. البته نرخ دقیق مالیات وابسته به مدت زمان نگهداری می باشد.
• مالیات بر ارزش افزوده طلا که نرخ آن ۹% است. شاید جالب باشد که بپرسید چرا این عدد تعیین شده؟ در کل مالیات بر ارزش افزوده برای اکثر کالاها و خدمات ۹% است که از سال ۱۴۰۳ به مقدار ۱۰% رسید. با این حال میزان مالیات طلا از نوع ارزش افزوده همچنان ۹% در نظر گرفته می شود.

برای بررسی مقدار نرخ مالیات VAT باید به قانون بودجه سال ۱۴۰۳ مراجعه کنید که در آن طبق بند ر تبصره ۶ قانون، نرخ این مالیات، ۱ درصد افزایش یافته است. اکنون ضریب آن ۱۰% می باشد. در ادامه این قانون توضیح داده شده که این نرخ صرفا برای موضوع ماده ۷ بوده و به طلا، پلاتین و جواهر مربوط نمی شود.

• مالیات طلا فروشان که نام دیگر آن مالیات عملکرد است. این نوع مالیات دارای نرخ ۱۵ الی ۲۵ درصد می باشد که هرساله باید پرداخت گردد. مالیات طلا فروشان با ارسال اظهارنامه در خردادماه تعیین و محاسبه می شود.

ضرایب مالیات عملکرد کسب و کارها به شرح زیر هستند:

• معافیت مالیاتی تا ۱۰۰ میلیون تومان سود (در صورت استفاده از پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، مبلغ مذکور، ۱۴۴ میلیون تومان برای یکسال می شود).
• تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان اول: ۱۵%.
• تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان دوم: ۲۰%.
• بیشتر از ۴۰۰ میلیون تومان درآمد: ۲۵%.

با توجه به موارد مذکور، اگر به عنوان یک طلا فروش کار می کنید شما باید ۳ نوع مالیات را در نظر بگیرید. هر فصل مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت کرده و هر سال نیز مالیات عملکرد خود را تسویه نمایید.

قانون جدید مالیات طلا

قانون جدید مالیات طلا همان ماده ۲۶ قانون دائمی ارزش افزوده است که گرفتن مالیات از خرید و فروش طلا را صرفا به سود و اجرت محدود کرده است. این نوع مالیات همچنین با توجه به قانون بودجه سال ۱۴۰۳ همان ۹% می باشد. یکی دیگر از قوانین مهم مالیات طلا، مربوط به صدور صورتحساب های الکترونیکی است که باید از ابتدای دی ماه سال ۱۴۰۲ انجام شود. سازمان امور مالیاتی، عرضه کنندگان کالا و خدمات وابسته به طلا، پلاتین و جواهر را با هر مقدار فروشی که دارند، موظف به صدور صورتحساب نموده است. طلا فروشان باید نسبت به صدور صورتحساب الکترونیکی از نوع ۱ اقدام کنند. شما می بایست برای پرداخت مالیات طلا و انجام تکالیف مرتبط به آن از طرق مختلفی اقدام نمایید:

• سامانه www.e-vat.ir که برای پرداخت مالیات ارزش افزوده طراحی شده است. این سامانه باید به صورت فصلی برای پرداخت مالیات ارزش افزوده به کار گرفته شود.
• سامانه مودیان به نشانی tax.gov.ir که باید ارسال صورتحساب ها و نیز پرداخت مالیات بر عملکرد در آن انجام گردد.

برخی از مهم ترین جزئیات مالیات بر عایدی طلا عبارتند از:

• تا زمانی که طلای ذخیره خود را نفروشید، مشمول این نوع مالیات طلا نمی شوید.
• مالیات مذکور روی سود فروش اعمال می گردد.

 نرخ مالیات بر عایدی سرمایه را می توان با توجه به جدول زیر محاسبه کرد. این میزان مالیات برای زمانی است که حداقل ۱۵۰ گرم طلا داشته باشید:

توجه کنید که نرخ مالیات بر سود فروش با کسر تورم اعمال خواهد شد.
نکته: طلا فروشی ها مشمول این نوع مالیات نمی شوند.

انواع مالیات طلا

ما در قسمت های قبل، انواع دسته بندی های مالیات طلا را برای شما نام بردیم. حال در این قسمت باید کمی راجع به مفاهیم آن صحبت شود. در این خصوص می توان گفت:

• مالیات عملکرد طلا فروش: این نوع مالیات، هزینه ای است که تمامی کسب و کارها هرساله باید آن را پرداخت کنند. مالیات عملکرد کسب و کار که با عنوان مالیات بر درآمد مشاغل نیز شناخته می شود، شامل مواد ۹۳ الی ۱۰۴ قانون مالیات مستقیم است. برمبنای ماده ۹۳، فرد حقیقی که در شغلی کار می کند، باید با کسر معافیت ها، مالیات بر سود خود را پرداخت کند. طلا فروش به عنوان یک کاسب، مالیات عملکرد را پرداخت می کند.
• مالیات بر عایدی سرمایه: یکی از قوانین مالیاتی می باشد که در ماه های اخیر به شدت سر و صدا کرده و ابهامات بسیاری را ایجاد نموده است. در کل مالیات بر عایدی سرمایه می گوید که شما باید روی سودی که از خرید و فروش ملک، خودرو، طلا و انواع ارز دارید، مالیات پرداخت کنید. این مالیات یکسری شرایط خاص دارد که شامل افراد عادی نمی شود. بلکه جامعه هدف آن دلالان هستند که از این طریق کاسبی راه انداخته اند. براساس زمانی که دارایی را نگهداری می کنید، نرخ ها از ۳۰ درصد تا ۱۰ درصد کاهشی هستند.
• مالیات ارزش افزوده: این مهم ترین نوع مالیات طلایی است که شما به عنوان مشتری با آن سروکار دارید. در واقع مالیاتی که مشتری باید از خرید این کالا به فروشنده طلا و در نهایت دولت بدهد، این نوع مالیات می باشد. همانطور که شما برای خرید یک سیگار، ۲۵% قیمت اصلی آن و یا برای خرید یک کالباس، باید ۹% مالیات ارزش افزوده بدهید، این مالیات برای طلا هم تعریف شده است. با این حال مبنای محاسبه آن فرق می کند که در انتهای مقاله راجع به آن توضیحاتی را می دهیم.

مالیات بر ارزش‌افزوده طلا

مالیات بر ارزش افزوده که کمی راجع به آن در بخش قبل توضیحاتی دادیم، یک نوع مالیات غیر مستقیم است. فلسفه ایجاد چنین مالیاتی که روی کالا یا خدمات اعمال می شود، افزایش درآمد دولت ها می باشد. بگذارید با یک مثال توضیح دهیم. همانطور که می دانید، یک تکه چرم به خودی خود ارزش بالایی ندارد. زمانی که روی آن کار شود، دوخت زده شده و متریال های دیگر اضافه شوند و در نهایت یک کیف ایجاد گردد. ما در اینجا شاهد بیشتر شدن ارزش آن چرم هستیم. دولت روی این افزایش نرخ، مالیاتی به نام ارزش افزوده یا VAT اعمال می کند و سهم خود را بر می دارد.

حال مالیات طلا از نوع ارزش افزوده هم همین روال را دارد. زمانی که یک تکه طلا به دستان زرگر به یک زیور آلات تبدیل می شود، ارزش آن بیشتر خواهد شد. فی مابین قیمت خود طلا و چیزی که به دست مشتری می رسد، یک حق العمل توسط زرگر و یک سود توسط واسط (فروشنده طلا) ایجاد می گردد. دولت روی این فاصله قیمتی، مالیات ارزش افزوده را اعمال خواهد کرد. حال که با فلسفه مالیات بر ارزش افزوده طلا آشنا شدیم، باید بدانید که این مالیات مستقیما به خزانه دولت می رود. تنها مدتی در حساب طلا فروش است تا فصل تمام شده و با یکسری مدارک به خزانه دولت پرداخت خواهد شد.

• نکته: توجه کنید که هرچقدر میزان کارمزد زرگر و سود طلا فروش بیشتر باشد، شما باید مالیات ارزش افزوده بالاتری را پرداخت کنید. به همین خاطر بهتر است به دنبال جایی باشید که قیمت های منصفانه ای دارند.
• نکته: اخذ مالیات بر ارزش افزوده یک وظیفه مهم برای فروشندگان می باشد. سازمان امور مالیاتی دریافت نرخ های بالاتر از میزان تعیین شده برای این نوع مالیات را به شدت نکوهش کرده و مجازاتی را برای آن در نظر گرفته است.

مالیات بر عایدی سرمایه طلا

مالیات بر عایدی سرمایه طلا در جدیدترین آپدیت خود از اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ روی کار آمده است. این قانون به دلیل عدم شرح جزئیات کامل آن، یکسری ابهامات و اعتراضات را ایجاد کرد. به همین خاطر می خواهیم در ادامه مقداری توضیحات را راجع به آن بیان کنیم. در رابطه با نکات تکمیلی این قانون مالیات طلا می توان به نکات زیر اشاره نمود که عبارتند از:

• فرد حقیقی بالای ۱۸ سال می تواند تا فروش ۱۵۰ گرم طلا در سال معاف از این مالیات باشد.
• طبق این قانون بیان شده است که اگر مردم طلای خود را به فروشگاه های معتبر بفروشند، مشمول این مالیات نمی باشند. این خود تایید کننده هدف این قانون است تا شفافیت ایجاد گردد.
• در صورتی که مردم طلا را با صورتحساب الکترونیکی خریداری کنند (از محل معتبر)، می توانند با درج صورتحساب فروش آن را به فرد دیگری عرضه کنند. در این حالت مشمول این قانون مالیات طلا نمی شوند.

مالیات بر عملکرد طلا فروشان

مالیات عملکرد همان مالیاتی است که طلا فروش باید بابت کارکرد سالیانه خود بدهد. این مالیات روی سود طلا فروش است. در صورتی که با سامانه مودیان و درج صورتحساب الکترونیکی، خرید و فروش ها را انجام داده باشید، محاسبه آن به دلیل شفافیت، آسان تر و قابل اثبات می باشد.

 مزایا و معایب اخذ مالیات طلا

اخذ مالیات طلا می تواند درآمد دولت را بیشتر کند. همچنین بار مالی دلالان را افزایش می دهد. از سوی دیگر این مالیات ممکن است منجر به اخذ هزینه های اضافی و افزایش بیش از حد هزینه خرید طلا گردد. طلا به عنوان یک کالای ضروری به ویژه برای مراسم های ازدواج و مهریه شناخته می شود.

 حذف مالیات بر ارزش افزوده طلا

حذف مالیات بر ارزش افزوده طلا صحت ندارد. منظور این عبارت، حذف این مالیات از خود طلا است نه از کارمزد و سود فروشنده آن.

نحوه محاسبه مالیات طلا

نحوه محاسبه مالیات طلا یکی از پرتکرارترین پرسش هایی است که می توان در جامعه مشاهده نمود. در این خصوص کافیست از فرمول زیر استفاده کنید:

سخن پایانی

در این مقاله تلاش کردیم یک مطلب جامع را برای آشنایی کامل با قوانین مالیات طلا تولید کنیم. سپس آن را به صورت دسته بندی شده برای شما معرفی نمودیم و مطالب تکمیلی بیان شدند. در انتهای مقاله نیز راجع به اینکه مالیات طلا چقدر است، فرمولی را ارائه دادیم که می توانید در هر حالتی خودتان مالیات مربوطه را محاسبه کنید.