اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی یک نوع کارنامه مالی یک ساله می باشد که تمامی مودیان موظف هستند در مهلت مقرر آن را تنظیم و ارسال نمایند. به طور کلی مودیان باید کارنامه مالی مربوط به یک سال کاری کسب و کار خود را به اداره مالیات ارائه دهند. اداره مالیات نیز با توجه به میزان درآمد، مبلغ مشخصی را تحت عنوان مالیات تعیین می نماید. فراموش نکنید که تنظیم و تسلیم این اظهارنامه برای سازمان امور مالیاتی و دولت از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین هرگونه تاخیر در تسلیم اظهارنامه می تواند با جریمه غیر قابل بخشش همراه باشد.

تعریف سال مالی

یکی از کلید واژه هایی که در رابطه با اظهارنامه مالیاتی زیاد شنیده می شود، توجه به سال مالی است. سال مالی دقیقا همان یک سال کاری مودیان بوده که باید برای آن اظهارنامه تنظیم کنند. درآمد کسب شده طی این یک سال مشخص می کند که برای مودیان چقدر مالیات محاسبه گردد. به طور کلی از ابتدای فروردین تا آخر اسفند (یک سال شمسی) یک سال مالی محسوب می شود. برای ارائه اظهارنامه نیز باید حداکثر تا ۴ ماه بعد از پایان سال مالی (۳۱ تیر) اقدام کرد.

 مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی

یکی از مهم ترین نکات اظهارنامه مالیاتی مهلت تسلیم آن است. در موارد فوق نیز اشاره شد که مودیان موظف هستند حداکثر تا ۴ ماه پس از اتمام سال مالی برای ارسال اظهارنامه اقدام کنند. بنابراین حداکثر تا سی و یکم تیر ماه باید اظهارنامه را تسلیم نمود. توجه داشته باشید که در صورت عدم تسلیم اظهارنامه مودیان باید ۳۰ درصد از مبلغ مالیاتی که پرداخت نشده را به عنوان جریمه پرداخت نمایند. متاسفانه این جریمه ۳۰ درصدی قابل بخشش نیست.

از طریق آموزش های پارسا حساب ایرانیان، شما می توانید با مباحث مربوط به اظهارنامه مالیاتی، تهیه و ارسال آن آشنا شده و همچنین می توانید پرسش های خود را با مشاوران حوزه مالیاتی ما در پارسا حساب ایرانیان در میان بگذارید.

اظهارنامه مالیاتی: انواع و تعریف آنها در ایران

  • اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی؛
  • اظهارنامه عملکردی اشخاص حقوقی؛
  • اظهارنامه مالیات ارث؛
  • اظهارنامه مالیات املاک؛
  • اظهارنامه مالیاتی مشاغل خودرویی؛
  • اظهارنامه مالیات ارزش افزوده؛
  • اظهارنامه نذر، حبس و وقف؛
  • اظهارنامه انحلال شرکت.

اظهارنامه های مالیاتی از انواع مختلفی بهره مند هستند که با توجه به نوع کار و میزان درآمد می توان مناسب ترین آن ها را تنظیم نمود. به همین دلیل یکی از اساسی ترین نکات اظهارنامه مالیاتی شناخت انواع آن در ایران است که عبارتند از:

  • اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی: این اظهارنامه مالیاتی با توجه به میزان و نوع فعالیت اشخاص حقیقی تعیین می گردد. اکثر مودیان کشور ایران جزو این دسته محاسبه می شوند. این نوع از اظهارنامه مالیاتی باید حداکثر تا آخر خرداد تسلیم اداره مالیات شود.
  • اظهارنامه عملکردی اشخاص حقوقی: این نوع از اظهارنامه مالیاتی نیز متعلق به تمامی اشخاص حقوقی مانند شرکت ها، اتحادیه های صنفی و وزارت خانه ها می باشد. این افراد باید سالانه تمامی جزئیات حساب مالی مثل سود و زیان را در قالب اظهارنامه به اداره مالیات ارائه دهند. اظهارنامه اشخاص حقوقی حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال باید تسلیم شود.
  • اظهارنامه مالیات ارث: مالیات ارث از دیگر مواردی می باشد که نیازمند تسلیم اظهارنامه مالیاتی می باشد. این اظهارنامه باید مطابق با قوانین تعریف شده توسط اداره مالیات تنظیم شود. مالیات بر ارث در دو نوع مالیات ارث باقی مانده پس از فوت فرد و مالیات ارث مستقیم دسته بندی می گردد. برای پرداخت این مالیات وراث می توانند به صورت جداگانه اقدام نمایند.
  • اظهارنامه مالیات املاک: تمامی افرادی که با معامله و یا اجاره ملک درآمد کسب می کنند باید اظهارنامه مالیات بر املاک را به اداره مالیات ارائه دهند. در قرارداد ملک می توان اعلام نمود که وظیفه پرداخت مالیات به عهده کدام یک از طرفین معامله است. فراموش نکنید که این مالیات شامل خانه های که در نیمه اول سال خالی باشند نیز می گردد.
  • اظهارنامه مالیاتی مشاغل خودرویی: تمامی افرادی که از طریق خرید و فروش یا اجاره خودرو و مستغلات کسب درآمد می کنند، باید نسبت به تسلیم این اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند. راهسازی، خودروی عمومی، باربری، کامیون ها، اتوبوس و تاکسی از جمله خودروهایی هستند که رانندگان آن‌ها موظف به تنظیم اظهارنامه مالیاتی می باشند.
  • اظهارنامه مالیات ارزش افزوده: این اظهارنامه مالیاتی نیز به صورت چند مرحله ای تنظیم می گردد. بنابراین افراد در مرحله تولید، واردات و یا پخش محصولات یا خدمات باید مبلغ تعیین شده را به اداره مالیات ارائه دهند. تسلیم اظهارنامه مالیات ارزش افزوده نیز در هر سال ۴ بار و به صورت فصلی انجام می گردد.
  • اظهارنامه نذر، حبس و وقف: این نوع اظهارنامه را اظهارنامه مالیاتی بر درآمد اتفاقی معرفی می نمایند. در صورتی که ارث و یا نذر و … به ورثه منتقل شود و منجر به نفع مالی او گردد باید نسبت به تنظیم این اظهارنامه اقدام کند. معمولا ۳ ماه بعد از فوت و یا عقد فرد باید نسبت به تسلیم این اظهارنامه اقدام نمود.
  • اظهارنامه انحلال شرکت: در صورتی که برای انحلال شرکت اقدام شود باید نسبت به تنظیم اظهارنامه مالیاتی انحلال و زوال شرکت اقدام نمود. این اظهارنامه سود و زیان شرکت را تعیین کرده باید حداکثر تا ۶ ماه بعد از انحلال شرکت به اداره مالیات ارائه شود.


آشنایی با ۶ ماده اظهارنامه مالیات بر درآمد

از مهم ترین و کلیدی ترین نکات اظهارنامه مالیاتی می توان به شش ماده بسیار حیاتی در رابطه با اظهارنامه مالیات درآمد اشاره داشت. ماهیت این ۶ ماده به شرح زیر می باشد.

بررسی مختصر ماده ۱۰۰

مطابق با ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم تمام مودیان مشمول موضوع این ماده موظف به تنظیم اظهارنامه مالیاتی یک ساله مربوط به فعالیت شغلی خود هستند. برای این کار باید فعالیت های هر کدام از واحدهای شغلی را به صورت تفکیک شده تهیه نموده و به اداره مالیات ارائه دهند. مودیان تا خرداد ماه سال جدید می توانند برای تسلیم اظهارنامه اقدام نموده و مبلغ تعیین شده بر اساس ماده ۱۳۱ را پرداخت کنند.

 بررسی مختصر ماده ۱۷۷

مطابق با ماده ۱۷۷ قانون مالیات بر درآمد تمامی مودیان مالیاتی موظف هستند تا اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت تفکیک شده به اداره مالیات تسلیم نمایند. اداره مالیاتی مربوطه نیز باید مراتب پرونده را حداکثر تا سه روز بعد از تسلیم اظهارنامه به اداره ذیربط ارسال نماید. این ماده مربوط به افرادی می باشد که اشتباها اظهارنامه خود را به اداره مالیاتی دیگری تسلیم می نمایند.

  • تبصره ۱: هر زمان که آخرین روز از مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی مصادف با تعطیلات رسمی باشد، اولین روز پس از تعطیلات به عنوان آخرین روز از مهلت در نظر گرفته می شود.
  • تبصره ۲: پرداخت مالیات و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مودیانی که خارج از کشور مقیم هستند و یا موسساتی که شعبه اصلی آن ها خارج از کشور است، توسط نماینده رسمی آن ها در ایران انجام می شود.
  • تبصره ۳: تمام صاحبان مشاغل وظیفه دارند طی ۴ ماه بعد از شروع فعالیت خود، مراتب آن را به صورت کتبی به اداره مالیات محل اعلام کنند.
عدم توجه به وظایف فوق منجر به اعمال جریمه ۱۰ درصدی از مالیات قطعی می گردد و مودیان را از مزایایی مانند معافیت مالیاتی و تسهیلات محروم می نماید. البته این موضوع شامل افرادی که پروانه فعالیت آن ها صادر شده است، نمی گردد.

 بررسی مختصر ماده ۱۷۸

زمانی که تسلیم اظهارنامه مالیاتی درآمد به دلیل مقررات به اداره پست واصل شود، تاریخ تسلیم اظهارنامه زمانی تلقی می شود که مودیان اظهارنامه را به اداره پست تحویل داده اند.

 بررسی مختصر ماده ۱۷۹

اگر مودیان در محله های مختلفی سکونت داشته باشند، می توان یکی از آن ها را به عنوان محل سکونت اصلی اعلام نمود. در غیر این صورت اداره مالیات می تواند هر کدام از این محل ها را به عنوان محل سکونت اصلی در نظر بگیرد.

 بررسی مختصر ماده ۱۹۲

مطابق با ماده ۱۹۲ مودیان و یا نماینده قانونی آن ها باید در موعد مقرر نسبت به پرداخت مالیات و تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند. در غیر این صورت جریمه ۳۰ درصدی برای اشخاص حقوقی و جریمه ۱۰ درصدی برای سایر مودیان در نظر گرفته می شود که مشمول بخشودگی نمی شوند. در رابطه با درآمدهای کتمان شده و یا اعلام هزینه های غیر واقعی نیز این جرایم اجرا خواهد شد.

  • تبصره: اداره امور مالیاتی وظیفه دارد تکالیف مودیان مالیاتی را در رابطه با چگونگی تنظیم و تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر از طریق روزنامه کثیرالانتشار، رسانه ملی و … اطلاع رسانی نماید.

 بررسی مختصر ماده ۱۹۳

مودیان مطابق با ماده ۱۹۳ موظف به نگهداری از دفاتر قانونی هستند و در صورتی که ترازنامه، دفاتر و یا حساب سود و ضرر را تسلیم نکنند، مشمول پرداخت جریمه خواهند شد. این جریمه برابر با ۲۰ درصد مبلغ مالیات برای هر کدام از موارد ذکر شده می باشد.

  • تبصره: عدم ارائه اظهارنامه، ترازنامه و دفتر حساب سود و ضرر در دوره معافیت مالیاتی نیز باعث عدم استفاده از معافیت در سال مربوط می گردد.


نکات 10گانه کاربردی ارسال اظهارنامه مالیاتی

آشنایی با نکات اظهارنامه مالیاتی به مودیان کمک می کند تا احتمال بروز جرایم عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی را به حداقل برسانند و بتوانند در بهترین زمان ممکن اظهارنامه مالیات را تسلیم نمایند.

  1. اظهارنامه مالیاتی را به صورت کامل به اداره مالیات ارائه دهید و از ارائه اظهارنامه سفید به طور جدی خودداری نمایید.
  2. در صورتی که قراردادهای حاوی تمبر رایگان و غیرمالی به اداره مالیات ارائه شود، سازمان امور مالیاتی باید آن ها را قبول کند.
  3. همچنین در صورتی که مودیان درخواست توافق با ممیز را داشته باشند و توافق صورت نگیرد، آن ها می توانند به صورت رسمی اعتراض خود را اعلام نمایند. برای اعتراض در ابتدا باید به هیات حل اختلاف بدوی بروند. سپس باید اعتراض خود را به هیات تجدید نظر اعلام نمایند.
  4. میزان مالیات با توجه به مقدار درآمد مودیان تعیین می گردد. در صورت ناعادلانه بودن مبلغ مودیان می توانند اعتراض خود را ثبت کنند.
  5. اگر درخواست ممیز به دلایل کتمان درآمد و … رد شود، باید ۱۰ درصد از مبلغ کل مالیات به عنوان جریمه پرداخت شود.
  6. اداره مالیات موظف است حداکثر تا یک سال پس از تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیاتی نسبت به صدور برگه تشخیص اقدام نماید. پس از آن نیز باید اعلامیه ”برگ دعوت مدارک و اسناد” را ارائه دهد. این اعلامیه مودیان را آگاه کرده تا در صورت نیاز اعتراض خود را حداکثر تا یک ماه پس از صدور برگه تشخیص اعلام نمایند.
  7. هنگام ثبت اظهارنامه، ذخیره و حفظ شماره ثبت بسیار ضروری می باشد. زیرا در صورت نیاز باید شماره ثبت را برای بررسی بیشتر ارائه دهید.
  8. از دیگر نکات اظهارنامه امکان بخشودگی جرایم مالیاتی تا ۸۰ درصد است. اگر مالیات تعیین شود و طی برگه تشخیص مورد قبول واقع شود، می توانید با پرداخت به موقع از این بخشودگی استفاده نمایید.
  9. ارائه آدرس کامل هنگام تنظیم اظهارنامه مالیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
  10. در صورتی که شرکت هیچ درآمدی در سال جاری ندارد نیز باید اظهارنامه مالیاتی تنظیم شده و با درآمد صفر به اداره مالیات ارائه شود. در این صورت از پرداخت جریمه مالیاتی معاف خواهید شد.

سخن پایانی

توجه به نکات اظهارنامه مالیاتی و تسلیم به موقع آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بنابراین تمام مودیان موظف به تنظیم و ارسال به موقع اظهارنامه مالیات هستند. به همین دلیل تنظیم صحیح اظهارنامه و تکمیل فرم های مالیاتی نیاز به دقت و حساسیت بالایی دارد. از طرفی تمامی نکات اظهارنامه مالیاتی باید هنگام تنظیم و تسلیم آن مورد توجه قرار گیرند. بنابراین می توانید برای تنظیم اظهارنامه از افراد متخصص و مجرب در این زمینه کمک بگیرید. در این صورت احتمال خطا و جریمه مالیاتی را به صفر خواهید رساند. 

اگر می خواهید اطلاعات بیشتری راجع به اظهارنامه مالیاتی و نکات مرتبط با تهیه و ارسال آن اطلاعاتی را کسب نمائید، با آموزش های پارسا حساب ایرانیان همراه باشید.