ارزش افزوده چیست؟
بیایید قبل از بررسی موضوع مالیات بر ارزش افزوده، اول با این مفهوم آشنا شویم. ارزش‌افزوده به تفاوت میان هزینه تولید یک کالا یا ارائه یک خدمات و قیمت نهایی آن می‌پردازد.
(هزینه تولید کالا) – (قیمت نهایی محصول) = ارزش افزوده |
در واقع، این ارزش‌افزوده نشان‌دهنده ارزشی است که طی فرآیند تولید یک محصول به مواد اولیه آن افزوده می‌شود. مثلا اگر برای تولید لیموناد از شکر، عسل، لیمو، چند برگ نعنا و آب استفاده کنید و قیمت نهایی این مواد اولیه حدود ۳۰۰۰۰ تومان باشد و شما نوشیدنی را به قیمت ۷۵۰۰۰ تومان بفروشید، ۴۵۰۰۰ تومان ارزش‌افزوده ایجاد کرده‌اید.
ارزش‌افزوده چطور محاسبه می‌شود؟
بگذارید باز هم یک مثال بزنیم. فرض کنید که تولیدکننده‌ای برای تولید یکی از کالاهایش (با احتساب هزینه‌های مواد اولیه، دستمزد کارگر، انرژی، و غیره) هزینه‌ی کل ۱۰۰۰ تومان را پرداخت می‌کند و آن را با قیمت ۲۰۰۰ تومان می‌فروشد؛ بنابراین، ارزش‌افزوده این کالا برابر با ۱۰۰۰ تومان است و به این ۱۰۰۰ تومان مالیات بر ارزش افزوده تعلق می‌گیرد.
فروشنده یا توزیع‌کننده که این کالا را خریداری کرده، علاوه بر مبلغ ۲۰۰۰ تومان، مبلغ مالیات بر ارزش‌افزوده را نیز پرداخت می‌کند. اگر نرخ مالیات بر ارزش افزوده را ۱۰٪ در نظر بگیریم (طبق نرخ مالیات سال ۱۴۰۳)، شخص باید مبلغ ۲۰۰ تومان را بپردازد و کل هزینه‌ای که او پرداخت می‌کند ۲۲۰۰ تومان است و با این قیمت به خریدار ارائه می‌شود. توجه داشته باشید که هرچه مراحل تولید بیشتر شوند، ارزش‌افزوده کالا نیز افزایش می‌یابد و قیمت آن نیز بیشتر می‌شود.
از طریق آموزش های پارسا حساب ایرانیان، شما می توانید با مباحث مربوط به مالیات بر ارزش افزوده آشنا شده و همچنین در صورت داشتن سئوال، می توانید پرسشهای خود را با مشاوران مالیاتی ما در پارسا حساب ایرانیان درمیان بگذارید. |
مالیات بر ارزش‌افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده مالیات غیرمستقیمی است که فروشنده هنگام فروش کالا از خریدار دریافت می‌کند و این مبالغ دریافتی را به‌صورت فصلی به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت می‌کند. در واقع مالیات ارزش افزوده بر ارزش خلق‌شده‌ی کالا اعمال می‌شود. مالیاتی که بر ارزش‌افزوده لحاظ می‌شود در نهایت توسط خریدار پرداخت می‌شود و عمده‌فروشان، تولیدکنندگان و تمام افراد حاضر در زنجیره تولید هر کدام در مرحله‌ای با توجه به ارزشی که به محصول اضافه می‌کنند، موجب افزایش پلکانی این مالیات روی محصول نهایی می‌شوند.
در کل، مالیات بر ارزش افزوده به‌عنوان یک منبع مهم درآمد برای دولت‌ها عنوان می‌شود و نقش آن در کاهش وابستگی دولت‌ها به درآمد نفتی و تنوع منابع درآمدی آنها بسیار مهم است. استفاده از اظهارنامه مالیاتی و پرداخت به‌موقع مالیات بر ارزش افزوده از جمله تعهدات اصلی ارائه‌دهندگان خدمات و تولیدکنندگان کالاهاست. این مالیات نقشی مهم در تنظیم اقتصاد و توازن بودجه دارد.
 |
گواهی ارزش افزوده چیست؟
فقط شرکت‌هایی می‌توانند از مشتری‌هایشان مالیات بر ارزش افزوده بگیرند که گواهی ارزش افزوده خود را دریافت کرده باشند. اگر بدون گواهی ارزش افزوده، از مصرف‌کننده مالیات دریافت کنید، مرتکب تخلف شده‌اید. طبق گواهی ارزش افزوده، شرکت ارائه‌دهنده کالا یا خدمات، مجاز است که آنها را با قیمتی بیشتر از قیمت واقعی‌شان بفروشد و این مبلغ اضافی را به‌عنوان مالیات ارزش افزوده به دولت پرداخت کند. اعتبار گواهی ارزش افزوده با محدودیت زمانی مواجه است، به همین دلیل هم مصرف‌کنندگان نهایی کالا و خدمات و هم دارندگان این گواهی، اعتبار گواهی را استعلام بگیرند. استعلام ارزش‌افزوده با شناسه ملی و کد اقتصادی و از طریق سامانه evat.ir امکان‌پذیر است.
تعیین نرخ مالیات بر ارزش افزوده
نرخ مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای مختلف متفاوت است و بر اساس شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آنها تعیین می‌شود. در کشور ما هم میزان مالیات در ابتدای هر سال و بر اساس میزان تورم ایجادشده در سال گذشته تعیین می‌شود.
انواع مالیات بر ارزش افزوده
تولید ناخالص ملی یا GDP به معنای ارزش پولی کلیه کالاها و خدمات تولید‌شده در یک کشور در یک بازه زمانی معین (معمولاً یک سال) به قیمت روز است. سیستم مالیات بر ارزش افزوده از تولید ناخالص ملی برای تعیین پایه مالیاتی استفاده می‌کند. به‌طور کلی سه نوع مالیات بر ارزش افزوده داریم:
- مالیات بر ارزش‌افزوده تولیدی: در این روش، مالیات برای فروش کلیه کالاها تعیین می‌شود. این نوع مالیات هم شامل کالاهای مصرفی (مثل مواد غذایی) و هم کالاهای سرمایه‌ای (مثل گردنبند طلا) می‌شود. در اینجا، برای خرید کالاهای سرمایه‌ای توسط بنگاه اقتصادی، اعتبار مالیاتی در نظر گرفته نمی‌شود. برخی می‌گویند این نوع از مالیات باعث کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری افراد می‌شود.
- مالیات بر ارزش‌افزوده درآمدی: این نوع مالیات بر فروش تولید خالص کالاها است. در این روش، استهلاک کالا از پایه مالیات کسر می‌شود و سرمایه‌گذاری خالص نیز مشمول مالیات می‌شود. این روش نسبت به نوع تولیدی کمترین پایه مالیاتی را ایجاد می‌کند.
- مالیات بر ارزش‌افزوده مصرفی: در این روش، مالیات بر کالاها و خدمات مصرفی تعیین می‌شود. در واقع، سرمایه‌گذاری و استهلاک مشمول مالیات نمی‌شوند و بار مالیاتی از تولید برداشته شده و به مصرف منتقل می‌شود. این نوع مالیات می‌تواند انگیزه برای سرمایه‌گذاری و تولید را افزایش دهد و به همین دلیل، بسیاری از کشورها از این نوع مالیات در سیستم خود استفاده می‌کنند.
سخن پایانی
مالیات بر ارزش افزوده که با نام VAT شناخته می شود، مالیاتی است عام که در چند سال اخیر توسط دولت وضع شده و از فعالان کسب و کار (شخصیت های حقوقی و حقیقی) از مرحله تولید تا توزیع، اخذ می شود. وقتی یک پیراهن تولید می شود تا به دست مصرف کننده برسد، ده ها خدمت روی آن انجام می شود و باید مالیات آن ها جداگانه پرداخت شود. مالیات بر ارزش افزوده به سه دسته مصرفی ، درآمدی و تولیدی تقسیم بندی می شود و مشمولان، باید نسبت به پرداخت مالیات و عوارض در موعد مقرر اقدام تا مشمول جرایم نشوند.
اگر می خواهید اطلاعات بیشتری راجع به مباحث مالیات بر ارزش افزوده کسب نمائید، با آموزش های پارسا حساب ایرانیان همراه باشید. |
دیدگاه خود را بنویسید